Η Lea Ypi υπήρξε πιο τυχερή και δεν το ξεχνά.
Η μετάβαση από τον κομμουνισμό στον ιμπεριαλισμό στην Αλβανία, μέσα από το προσωπικό της βίωμα, προσφέρει στον αναγνώστη μια άκρως σωματοποιημένη γνώση της πολιτικά έκρυθμης κατάστασης αλλά κυρίως της καθημερινότητας των ανθρώπων κάτω από αυτό το συνεχώς μεταβαλλόμενο καθεστώς τρέλας.
H κομμουνoσταλινό-παράνοια ξεκινά ήδη από το εξώφυλλο. Το άδειο κουτάκι της coca-cola που βλέπουμε, στοίχιζε όσο ένας ακριβός πίνακας ζωγραφικής και αποτελούσε δείγμα κοινωνικού στάτους για όποιον το είχε στολισμένο δίπλα από τη φωτογραφία του Enver Hoxha* στο σαλόνι του.
Ως γόνος μιας οικογένειας που προσποιούταν πως υποστήριζε τυφλά ‘’το Κόμμα’’ για να γλιτώσει την εξορία, την φυλάκιση ή τον θάνατο, η συγγραφέας βρέθηκε να χάνει τη γη κάτω από τα πόδια της όταν εν μία νυκτί καταβαραθρώθηκε ολόκληρη η κοσμοθεωρία της για τους γονείς και τη χώρα της . Μέχρι τότε όλα της φαίνονταν φυσιολογικά. Όλα όσα τρώγομαι να σου αποκαλύψω αυτή τη στιγμή αλλά συγκρατούμαι για να σου αφήσω την αίσθηση της έκπληξης ή καλύτερα… του σοκ.
Οι εικόνες του πλοίου Vlora έχουν στήσει εδώ και μέρες στο μυαλό μου αντίσκηνα. Είκοσι χιλιάδες Αλβανοί, πεινασμένοι και βρώμικοι , στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλον σε μια απεγνωσμένη προσπάθεια να εγκαταλείψουν τη χώρα τους που καταρρέει. ‘’Οι στρατιώτες δεν πυροβολούν πια, επιβιβάζονται και αυτοί’’ διαβάζουμε και σκέφτομαι πως οι μεγαλύτερες επαναστάσεις δολοφονούνται πριν καν γεννηθούν από ένστολους μισθωτούς. Αναρωτιέμαι επίσης πως γίνεται να ζουν στο απυρόβλητο όταν είναι πασιφανές πως οι πολιτικοί δεν θα αλώνιζαν ανενόχλητοι χωρίς την πολύτιμη, φθηνή προστασία τους.
Ήρθε όμως η στιγμή να σου πω τι ξεχώρισα πραγματικά απ' αυτό το βιβλίο, παρόλο που η Lea σου δίνει δεκάδες λόγους για να το δαφνοστεφανώσεις.
Τον πατέρα της!
Η φιγούρα ενός ιδεαλιστή σε μια αυτοβιογραφία που πρωταγωνιστεί το ξεπούλημα, στο πλευρό μιας συζύγου δεξιών απόψεων που δεν τον εκτιμά, έκανε την καρδιά μου να ριγεί από συγκίνηση, χαρίζοντας μου το πιο ξαφνικό και αυθόρμητο δάκρυ της μακράς αναγνωστικής μου πορείας.
Τελειώνοντας το, έψαξα να βρω τι είναι αυτό που κάνει τους ανθρώπους να μην τα παρατούν. Όταν η τσέπη τους αδειάζει, όταν κυριεύεται η ύπαρξη τους από ανασφάλεια, όταν παραμονεύει η ηθική σήψη και ο θάνατος, τι είναι αυτό που τους κρατά μακριά από την παραίτηση ή την αυτοκτονία. Η απάντηση είναι μία : οι άλλοι. Η πίστη τους, η βοήθεια τους, η αλληλεγγύη, η ενσυναίσθηση, η αγάπη.
Γιατί ελευθέρια σημαίνει να μπορείς να επιλέξεις που θα σκλαβωθείς αλλά είναι επίσης και να επιλέγεις συνειδητά, κόντρα σε ένα σύστημα που προσπαθεί να σε απομονώσει με διάφορα τεχνάσματα (social media, τρομο-καλλιέργεια με ειδήσεις ή sms, κατασκευή αποδιοπομπαίων τράγων, κατάργηση συλλογικών συμβάσεων, διάλυση πορειών, εστίαση στον ατομισμό), να οργανώνεσαι, να συνεισφέρεις και να μην πιστεύεις πως μερικά stories μπορούν να αλλάξουν την ιστορία.
* Κομμουνιστής δικτάτορας στην Αλβανία
Lea Ypi - Ελεύθερη
Κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Πατάκη
.jpeg)
